[Officium]
Commune Apostolorum

[Rule]
Psalmi Dominica
Antiphonas horas
Psalm5 Vespera=116
Psalm5 Vespera3=138

[Ant Vespera]
Hoc est præcéptum meum, * ut diligátis ínvicem, sicut diléxi vos.
Majórem caritátem * nemo habet, ut ánimam suam ponat quis pro amícis suis.
Vos amíci mei estis, * si fecéritis quæ præcípio vobis, dicit Dóminus.
Beáti pacífici, * beáti mundo corde: quóniam ipsi Deum vidébunt.
In patiéntia vestra * possidébitis ánimas vestras.

[Ant Vespera] (rubrica cisterciensis)
Hoc est præcéptum meum, * ut diligátis ínvicem, sicut diléxi vos.
Majórem charitátem * nemo habet, ut ánimam suam ponat quis pro amícis suis.
Vos amíci mei estis, * si fecéritis quæ præcípio vobis, dicit Dóminus.
Beáti mundo corde: * quóniam ipsi Deum vidébunt.
Beáti, * qui persecutiónem patiúntur propter justítiam.

[Hymnus Vespera]
{:H-Exsultetorbisgaudiis:}v. Exsúltet orbis gáudiis:
Cælum resúltet láudibus:
Apostolórum glóriam
Tellus et astra cóncinunt.
_
Vos sæculórum júdices,
Et vera mundi lúmina:
Votis precámur córdium,
Audíte voces súpplicum.
_
Qui templa cæli cláuditis,
Serásque verbo sólvitis,
Nos a reátu nóxios
Solvi jubéte, quǽsumus.
_
Præcépta quorum prótinus
Languor salúsque séntiunt:
Sanáte mentes lánguidas:
Augéte nos virtútibus.
_
Ut, cum redíbit árbiter
In fine Christus sǽculi,
Nos sempitérni gáudii
Concédat esse cómpotes.
_
* Patri, simúlque Fílio,
Tibíque Sancte Spíritus,
Sicut fuit, sit júgiter
Sæclum per omne glória.
Amen.

[Hymnus Vespera] (rubrica cisterciensis)
@:HymnusM Vespera

[HymnusM Vespera]
Exsúltet cælum láudibus,
Resúltet terra gáudiis:
Apostolórum glóriam
Sacra canunt solémnia.
_
Vos sæcli justi júdices,
Et vera mundi lúmina,
Votis precámur córdium,
Audíte preces súpplicum.
_
Qui cælum verbo cláuditis,
Serásque ejus sólvitis:
Nos a peccátis ómnibus
Sólvite jussu, quǽsumus.
_
Quorum præcépto súbditur,
Salus, et languor ómnium:
Sanáte ægros móribus,
Nos reddéntes virtútibus.
_
Ut, cum Judex advénerit
Christus in fine sǽculi,
Nos sempitérni gáudii
Fáciat esse cómpotes.
_
Deo Patri sit glória,
Ejúsque soli Fílio,
Cum Spíritu Paráclito,
Et nunc, et in perpétuum.
Amen.

[Versum 1]
V. In omnem terram exívit sonus eórum.
R. Et in fines orbis terræ verba eórum.

[Versum 1] (rubrica cisterciensis)
V. Nimis honoráti sunt amíci tui Deus.
R. Nimis confortátus est principátus eórum.

[Ant 1]
Tradent enim vos * in concíliis, et in synagógis suis flagellábunt vos, et ante reges et prǽsides ducémini propter me in testimónium illis, et Géntibus.

[Oratio]
!Oratio propria.

[Invit]
Regem Apostolórum Dóminum, * Veníte, adorémus.

[Invit] (rubrica cisterciensis)
Gaudéte, et exultáte: * Quia nómina vestra scripta sunt in cœlis.

[Hymnus Matutinum]
{:H-AeternaChristi:}v. Ætérna Christi múnera,
Apostolórum glóriam,
Palmas et hymnos débitos
Lætis canámus méntibus.
_
Ecclesiárum Príncipes,
Belli triumpháles duces,
Cæléstis aulæ mílites,
Et vera mundi lúmina.
_
Devóta Sanctórum fides,
Invícta spes credéntium,
Perfécta Christi cáritas
Mundi tyránnum cónterit.
_
In his Patérna glória,
In his triúmphat Fílius,
In his volúntas Spíritus,
Cælum replétur gáudio.
_
* Patri, simúlque Fílio,
Tibíque Sancte Spíritus,
Sicut fuit, sit júgiter
Sæclum per omne glória.
Amen.

[HymnusM Matutinum]
@:Hymnus Matutinum:s/Palmas et hymnos débitos/Laudes canéntes débitas/ s/tyránnum cónterit/triúmphat príncipem/ s/In his triúmphat Fílius,.(.*?Spíritus,)/$1\nExsúltat in his Fílius,/s s/\*.*//s
@:HymnusMMatutinumUS
Amen.

[HymnusMMatutinumUS]
Te nunc, Redémptor, quǽsumus,
Ut ipsórum consórtio
Jungas precántes sérvulos
In sempitérna sǽcula.

[Ant Matutinum]
In omnem terram * exívit sonus eórum, et in fines orbis terræ verba eórum.;;18
Clamavérunt justi, * et Dóminus exaudívit eos.;;33
Constítues eos * príncipes super omnem terram: mémores erunt nóminis tui, Dómine.;;44
Príncipes populórum * congregáti sunt cum Deo Ábraham.;;46
Dedísti hereditátem * timéntibus nomen tuum, Dómine.;;60
Annuntiavérunt * ópera Dei, et facta ejus intellexérunt.;;63
Exaltabúntur * córnua justi, allelúja.;;74
Lux orta est * justo, allelúja, rectis corde lætítia, allelúja.;;96
Custodiébant * testimónia ejus, et præcépta ejus, allelúja.;;98

[Nocturn 1 Versum] (rubrica cisterciensis)
V. In omnem terram exívit sonus eórum.
R. Et in fines orbis terræ verba eórum.

[Nocturn 2 Versum]
V. Constítues eos príncipes super omnem terram.
R. Mémores erunt nóminis tui, Dómine.

[Nocturn 3 Versum]
V. Nimis honoráti sunt amíci tui Deus.
R. Nimis confortátus est principátus eórum.

[Nocturn 3 Versum] (rubrica cisterciensis)
V. Annuntiavérunt ópera Dei.
R. Et facta ejus intellexérunt.

[Lectio1]
De Epístola prima beáti Pauli Apóstoli ad Corínthios
!1 Cor 4:1-5
1 Sic nos exístimet homo ut minístros Christi, et dispensatóres mysteriórum Dei.
2 Hic jam quǽritur inter dispensatóres ut fidélis quis inveniátur.
3 Mihi autem pro mínimo est ut a vobis júdicer, aut ab humáno die: sed neque meípsum júdico.
4 Nihil enim mihi cónscius sum, sed non in hoc justificátus sum: qui autem júdicat me, Dóminus est.
5 Ítaque nolíte ante tempus judicáre, quoadúsque véniat Dóminus: qui et illuminábit abscóndita tenebrárum, et manifestábit consília córdium: et tunc laus erit unicuíque a Deo.

[Responsory1]
R. Ecce ego mitto vos sicut oves in médio lupórum, dicit Dóminus:
* Estóte ergo prudéntes sicut serpéntes, et símplices sicut colúmbæ.
V. Dum lucem habétis, crédite in lucem, ut fílii lucis sitis.
R. Estóte ergo prudéntes sicut serpéntes, et símplices sicut colúmbæ.

[Lectio2]
!1 Cor 4:6-9
6 Hæc autem, fratres, transfigurávi in me et Apóllo, propter vos: ut in nobis discátis, ne supra quam scriptum est, unus advérsus álterum inflétur pro álio.
7 Quis enim te discérnit? Quid autem habes quod non accepísti? Si autem accepísti, quid gloriáris quasi non accéperis?
8 Jam saturáti estis, jam dívites facti estis: sine nobis regnátis: et útinam regnétis, ut et nos vobíscum regnémus.
9 Puto enim quod Deus nos Apóstolos novíssimos osténdit, tamquam morti destinátos: quia spectáculum facti sumus mundo, et Ángelis, et homínibus.

[Responsory2]
R. Tóllite jugum meum super vos, dicit Dóminus, et díscite a me, quia mitis sum et húmilis corde:
* Jugum enim meum suáve est, et onus meum leve.
V. Et inveniétis réquiem animábus vestris.
R. Jugum enim meum suáve est, et onus meum leve.

[Lectio3]
!1 Cor 4:10-15
10 Nos stulti propter Christum, vos autem prudéntes in Christo: nos infírmi, vos autem fortes: vos nóbiles, nos autem ignóbiles.
11 Usque in hanc horam et esurímus, et sitímus, et nudi sumus, et cólaphis cǽdimur, et instábiles sumus,
12 et laborámus operántes mánibus nostris: maledícimur, et benedícimus: persecutiónem pátimur, et sustinémus:
13 blasphemámur, et obsecrámus: tamquam purgaménta hujus mundi facti sumus, ómnium peripséma usque adhuc.
14 Non ut confúndam vos, hæc scribo, sed ut fílios meos caríssimos móneo.
15 Nam si decem míllia pædagogórum habeátis in Christo, sed non multos patres, nam in Christo Jesu per Evangélium ego vos génui.

[Responsory3]
R. Dum stetéritis ante reges et prǽsides, nolíte cogitáre quómodo aut quid loquámini:
* Dábitur enim vobis in illa hora, quid loquámini.
V. Non enim vos estis qui loquímini: sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis.
R. Dábitur enim vobis in illa hora, quid loquámini.
&Gloria
R. Dábitur enim vobis in illa hora, quid loquámini.

[Lectio4]
Sermo sancti Gregórii Papæ
!Homilia 30 in Evangelia, post medium
Scriptum est: Spíritus Dómini ornávit cælos. Ornaménta enim cælórum sunt virtútes prædicántium. Quæ vidélicet ornaménta Paulus enúmerat, dicens: Álii datur per Spíritum sermo sapiéntiæ, álii sermo sciéntiæ secúndum eúndem Spíritum, álteri fides in eódem Spíritu, álii grátia sanitátum in uno Spíritu, álii operátio virtútum, álii prophetía, álii discrétio spirítuum, álii génera linguárum, álii interpretátio sermónum. Hæc autem ómnia operátur unus atque idem Spíritus, dívidens síngulis prout vult.

[Responsory4]
R. Vidi conjúnctos viros, habéntes spléndidas vestes, et Ángelus Dómini locútus est ad me, dicens:
* Isti sunt viri sancti facti amíci Dei.
V. Vidi Ángelum Dei fortem, volántem per médium cælum, voce magna clamántem et dicéntem.
R. Isti sunt viri sancti facti amíci Dei.

[Lectio5]
Quot ergo sunt bona prædicántium, tot sunt ornaménta cælórum. Hinc rursus scriptum est: Verbo Dómini cæli firmáti sunt. Verbum enim Dómini Fílius est Patris. Sed eósdem cælos, vidélicet sanctos Apóstolos, ut tota simul sancta Trínitas ostendátur operáta, repénte de Sancti Spíritus divinitáte adjúngitur: Et Spíritu oris ejus omnis virtus eórum. Cælórum ergo virtus de Spíritu sumpta est: quia mundi hujus potestátibus contraíre non præsúmerent, nisi eos Sancti Spíritus fortitúdo solidásset. Quales namque doctóres sanctæ Ecclésiæ ante advéntum hujus Spíritus fúerint, scimus: et post advéntum illíus, cujus fortitúdinis facti sint, conspícimus.

[Responsory5]
R. Beáti estis, cum maledíxerint vobis hómines, et persecúti vos fúerint, et díxerint omne malum advérsum vos, mentiéntes, propter me:
* Gaudéte et exsultáte, quóniam merces vestra copiósa est in cælis.
V. Cum vos óderint hómines, et cum separáverint vos, et exprobráverint, et ejécerint nomen vestrum tamquam malum propter Fílium hóminis.
R. Gaudéte et exsultáte, quóniam merces vestra copiósa est in cælis.

[Lectio6]
Certe iste ipse pastor Ecclésiæ, ad cujus sacratíssimum corpus sedémus, quantæ debilitátis, quantǽque formídinis ante advéntum Spíritus fúerit, ancílla ostiária requisíta dicat. Una enim mulíeris voce percúlsus, dum mori tímuit, Vitam negávit. Et pensándum, quia eum comprehénsum Petrus negávit in terra, quem suspénsum latro conféssus est in cruce. Sed vir iste tantæ formídinis, qualis post advéntum Spíritus exsístat, audiámus. Fit convéntus magistrátus atque seniórum, cæsis denuntiátur Apóstolis, ne in nómine Jesu loqui débeant: Petrus magna auctoritáte respóndet: Obedíre opórtet Deo magis quam homínibus.

[Responsory6]
R. Isti sunt triumphatóres et amíci Dei, qui contemnéntes jussa príncipum, meruérunt prǽmia ætérna:
* Modo coronántur, et accípiunt palmam.
V. Isti sunt qui venérunt ex magna tribulatióne, et lavérunt stolas suas in sánguine Agni.
R. Modo coronántur, et accípiunt palmam.
&Gloria
R. Modo coronántur, et accípiunt palmam.

[Lectio7]
Léctio sancti Evangélii secúndum Matthǽum.
!Matt 19:27-29
In illo témpore: Dixit Petrus ad Jesum: Ecce nos relíquimus ómnia, et secúti sumus te: quid ergo erit nobis? Et réliqua.
_
Homilía sancti Hierónymi Presbýteri.
!Lib. 3. in Matth. cap. 19.
Grandis fidúcia! Petrus piscátor erat, dives non fúerat, cibos manu et arte quærébat: et tamen lóquitur confidénter: Relíquimus ómnia. Et quia non súfficit tantum relínquere, jungit quod perféctum est: Et secúti sumus te. Fécimus quod jussísti: quid ígitur nobis dabis prǽmii? Jesus autem dixit illis: Amen dico vobis, quod vos qui secúti estis me, in regeneratióne, cum séderit Fílius hóminis in sede majestátis suæ, sedébitis et vos super sedes duódecim, judicántes duódecim tribus Ísraël. Non dixit: Qui reliquístis ómnia; hoc enim et Crates fecit philósophus, et multi álii divítias contempsérunt: sed, Qui secúti estis me: quod próprie Apostolórum est, atque credéntium.

[Responsory7]
R. Isti sunt qui vivéntes in carne, plantavérunt Ecclésiam sánguine suo:
* Cálicem Dómini bibérunt, et amíci Dei facti sunt.
V. In omnem terram exívit sonus eórum, et in fines orbis terræ verba eórum.
R. Cálicem Dómini bibérunt, et amíci Dei facti sunt.

[Lectio8]
In regeneratióne, cum séderit Fílius hóminis in sede majestátis suæ (quando et mórtui de corruptióne resúrgent incorrúpti) sedébitis et vos in sóliis judicántium, condemnántes duódecim tribus Ísraël: quia vobis credéntibus, illi crédere noluérunt. Et omnis qui relíquerit domum, vel fratres, aut soróres, aut patrem, aut matrem, aut uxórem, aut fílios, aut agros propter nomen meum, céntuplum accípiet, et vitam ætérnam possidébit. Locus iste cum illa senténtia cóngruit, in qua Salvátor lóquitur: Non veni pacem míttere, sed gládium. Veni enim separáre hóminem a patre suo, et matrem a fília, et nurum a socru: et inimíci hóminis doméstici ejus. Qui ergo propter fidem Christi, et prædicatiónem Evangélii, omnes afféctus contémpserint, atque divítias et sǽculi voluptátes: isti céntuplum recípient, et vitam ætérnam possidébunt.

[Responsory8]
R. Isti sunt viri sancti, quos elégit Dóminus in caritáte non ficta, et dedit illis glóriam sempitérnam:
* Quorum doctrína fulget Ecclésia, ut sole luna.
V. Sancti per fidem vicérunt regna: operáti sunt justítiam.
R. Quorum doctrína fulget Ecclésia, ut sole luna.
&Gloria
R. Quorum doctrína fulget Ecclésia, ut sole luna.

[Lectio9]
Ex occasióne hujus senténtiæ quidam introdúcunt mille annos post resurrectiónem, dicéntes, tunc nobis céntuplum ómnium rerum quas dimísimus, et vitam ætérnam esse reddéndam: non intelligéntes, quod, si in céteris digna sit repromíssio, in uxóribus appáreat turpitúdo: ut qui unam pro Dómino dimíserit centum recípiat in futúro. Sensus ergo iste est: Qui carnália pro Salvatóre dimíserit, spirituália recípiet: quæ comparatióne et mérito sui ita erunt, quasi si parvo número centenárius númerus comparétur.
&teDeum

[Versum 0]
V. Dedísti hereditátem. 
R. Timéntibus nomen tuum, Dómine.

[Ant Laudes]
@:Ant Vespera

[Capitulum Laudes]
!Eph 2:19-20
v. Fratres: Jam non estis hóspites et ádvenæ: sed estis cives Sanctórum et doméstici Dei: superædificáti super fundaméntum Apostolórum, et Prophetárum, ipso summo angulári lápide Christo Jesu.
$Deo gratias

[Hymnus Laudes]
@:Hymnus Vespera

[HymnusM Laudes]
@:HymnusM Vespera

[Versum 2]
V. Annuntiavérunt ópera Dei.
R. Et facta ejus intellexérunt.

[Versum 2] (rubrica cisterciensis)
@:Versum 1

[Ant 2]
Vos qui reliquístis * ómnia, et secúti estis me, céntuplum accipiétis, et vitam ætérnam possidébitis.

[Ant 2 duo]
Isti sunt * duæ olívæ, et duo candelábra lucéntia ante Dóminum, habent potestátem cláudere cœlum núbibus, et aperíre portas ejus, quia linguæ eórum claves cœli factæ sunt, allelúia.

[Lectio Prima]
!Act 5:41
v. Ibant Apóstoli gaudéntes a conspéctu concílii, quóniam digni hábiti sunt pro nómine Jesu contuméliam pati.

[Responsory Breve Tertia]
R.br. In omnem terram * Exívit sonus eórum.
R. In omnem terram * Exívit sonus eórum.
V. Et in fines orbis terræ verba eórum.
R. Exívit sonus eórum.
&Gloria
R. In omnem terram * Exívit sonus eórum.

[Capitulum Sexta]
!Act 5:12
v. Per manus autem Apostolórum fiébant signa et prodígia multa in plebe.
$Deo gratias

[Responsory Breve Sexta]
R.br. Constítues eos príncipes * Super omnem terram.
R. Constítues eos príncipes * Super omnem terram.
V. Mémores erunt nóminis tui, Dómine.
R. Super omnem terram.
&Gloria
R. Constítues eos príncipes * Super omnem terram.

[Capitulum Nona]
@:Lectio Prima
$Deo gratias

[Responsory Breve Nona]
R.br. Nimis honoráti sunt * Amíci tui, Deus.
R. Nimis honoráti sunt * Amíci tui, Deus.
V. Nimis confortátus est principátus eórum.
R. Amíci tui, Deus.
&Gloria
R. Nimis honoráti sunt * Amíci tui, Deus.

[Ant Vespera 3]
Jurávit Dóminus, * et non pœnitébit eum: Tu es sacérdos in ætérnum.;;109
Cóllocet eum * Dóminus cum princípibus pópuli sui.;;112
Dirupísti, Dómine, * víncula mea: tibi sacrificábo hóstiam laudis.;;115
Eúntes ibant * et flebant, mitténtes sémina sua.;;125
Confortátus est * principátus eórum, et honoráti sunt amíci tui, Deus.;;138

[Ant Vespera 3] (rubrica cisterciensis)
Jam non dicam * vos servos, sed amícos meos: quia ómnia quæcúmque audívi a Patre meo, nota feci vobis.;;109
Tóllite * jugum meum super vos, quia mitis sum et húmilis corde.;;112
Jugum enim meum * suáve est, et onus meum leve, dicit Dóminus.;;115
Tradent enim vos * in concíliis, et in synagógis suis flagellábunt vos: et ante reges et præsides ducémini proper me in testimónium illis, et Géntibus.;;125

[Versum 3]
@:Versum 2

[Ant 3]
Estóte fortes * in bello, et pugnáte cum antíquo serpénte: et accipiétis regnum ætérnum, allelúja.

[Lectio4 in 2 loco]
De Expositióne sancti Augustíni Epíscopi super psalmum octogésimum sextum
!Ante medium
Fundaménta ejus in móntibus sanctis: díligit Dóminus portas Sion. Quare sunt fundaménta Apóstoli et Prophétæ? Quia eórum auctóritas portat infirmitátem nostram. Quare sunt portæ? Quia per ipsos intrámus ad regnum Dei. Prǽdicant enim nobis: et, cum per ipsos intrámus, per Christum intrámus; ipse est enim jánua. Et cum dicúntur duódecim portæ Jerúsalem, et una porta Christus et duódecim portæ Christus, quia in duódecim portis Christus; et ídeo duodenárius númerus Apostolórum. Sacraméntum magnum hujus duodenárii significátio est númeri. Sedébitis, inquit, super duódecim sedes, judicántes duódecim tribus Israël.

[Lectio5 in 2 loco]
Si duódecim sellæ ibi sunt, non est ubi sédeat tértius décimus Paulus Apóstolus, et non erit quómodo júdicet; et ipse se judicatúrum dixit, non hómines tantum, sed et ángelos. Quos ángelos, nisi apóstatas ángelos? Nescítis, inquit, quia ángelos judicábimus? Respondéret ergo turba: Quid te jactas judicatúrum? Ubi sedébis? Duódecim sedes dixit Dóminus duódecim Apóstolis, unus cécidit Judas, in locum ipsíus sanctus Matthías ordinátus est; implétus est duodenárius númerus sédium. Primo locum invéni, ubi sédeas; et sic te mináre judicatúrum. Duódecim ergo sedes quid sibi velint, videámus. Sacraméntum est cujúsdam universitátis; quia per totum orbem terrárum futúra erat Ecclésia, unde vocátur hoc ædifícium ad Christi compágem.

[Lectio6 in 2 loco]
Et ídeo, quia úndique venítur ad judicándum, duódecim sedes sunt; sicut, quia úndique intrátur in illam civitátem, duódecim portæ sunt. Non solum ergo illi duódecim et Apóstolus Paulus, sed quotquot judicatúri sunt, propter significatiónem universitátis, ad sedes duódecim pértinent; quemádmodum quotquot intrábunt, ad duódecim portas pértinent. Partes enim mundi quátuor sunt, Oriens, Occidens, Aquilo et Merídies. Istæ quátuor partes assídue nominántur in Scriptúris. Ab istis quátuor ventis, sicut dicit Dóminus in Evangélio, a quátuor ventis se collectúrum eléctos suos; ab ómnibus ergo istis quátuor ventis vocátur Ecclésia. Quómodo vocátur? Undique in Trinitáte vocátur. Non vocátur nisi per baptísmum in nómine Patris, et Fílii, et Spíritus Sancti. Quátuor ergo ter ducta duódecim inveniúntur.

[Lectio7 in 2 loco]
Léctio sancti Evangélii secúndum Matthǽum
!Matt 19:27-29
In illo témpore: Dixit Petrus ad Jesum: Ecce nos relíquimus ómnia, et secúti sumus te: quid ergo erit nobis? Et réliqua.
_
Homilía sancti Bedæ Venerábilis Presbýteri
!Homilia in Natali S. Benedicti Ep.
Perféctus ille est, qui ábiens vendit ómnia quæ habet, et dat paupéribus, ac véniens séquitur Christum; habébit enim thesáurum non deficiéntem in cælis. Unde bene, interrogánte Petro, dixit tálibus Jesus: Amen dico vobis, quod vos qui secúti estis me, in regeneratióne, cum séderit Fílius hóminis in sede majestátis suæ, sedébitis et vos super sedes duódecim, judicántes duódecim tribus Israël. In hac quippe vita pro ejus nómine laborántes, in ália prǽmium speráre dócuit, id est, in regeneratióne; cum vidélicet in vitam immortálem fuérimus resurgéndo regeneráti, qui in vitam cadúcam mortáliter erámus géniti.

[Lectio8 in 2 loco]
Et justa prorsus retribútio, ut, qui hic pro Christo humánæ glóriam celsitúdinis neglexérunt, illic a Christo júdices glorificáti singuláriter cum eo assídeant qui a sequéndis ejus vestígiis nulla ratióne póterant avélli. Nemo autem putet duódecim tantum Apóstolos, quia pro Juda prævaricánte Matthías eléctus est, tunc esse judicatúros; sicut nec duódecim solæ sunt tribus Israël judicándæ: alióquin tribus Levi, quæ tertiadécima est, injudicáta recédet.

[Lectio9 in 2 loco]
Et Paulus, qui tertiusdécimus est Apóstolus, judicándi sorte privábitur? cum ipse dicat: Nescítis quóniam ángelos judicábimus, quanto magis sæculária? Sciéndum namque est, omnes, qui ad exémplum Apostolórum, sua reliquérunt ómnia et secúti sunt Christum, júdices cum eo ventúros, sicut étiam omne mortálium genus esse judicándum. Quia enim duodenário sæpe número solet in Scriptúris univérsitas designári, per duódecim sedes Apostolórum ómnium numerósitas judicántium, et, per duódecim tribus Israël, univérsitas eórum qui judicándi sunt, osténditur.
&teDeum